Nederland is een nationaal park rijker: Nieuw Land

Vandaag heeft minister Carola Schouten van LNV tijdens een bijeenkomst bij Provincie Flevoland bekendgemaakt dat zij de status van “nationaal park” heeft toegekend aan Nieuw Land. Nationale parken zijn het visitekaartje van de Nederlandse natuur. Nieuw Land, dat bestaat uit de Oostvaardersplassen, de Lepelaarplassen, het Markermeer en de Marker Wadden, is uniek én typisch Nederlands omdat het is ontstaan door de inpoldering van de Zuiderzee. In grote delen van het gebied kreeg de natuur alle ruimte. Hiermee ontstond een uniek samenspel van mens en natuur. Geen ander nationaal park ter wereld vertelt zo’n verhaal. Nieuw Land is voor Nederland een bijzonder en uniek nationaal park met vier natuurgebieden die ieder hun eigen karakter hebben maar wel bij elkaar horen. Ze waren nooit ontstaan zonder de mens – door het temmen van de Zuiderzee zijn de polder en het Markermeer ontstaan. Alle vier de gebieden zijn nog volop in ontwikkeling. Samen met Staatsbosbeheer, Flevo-landschap, Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten, de gemeenten Almere en Lelystad werkt de Provincie Flevoland aan die ontwikkeling. Kernwaarden van Nieuw Land zijn toonaangevend, open, avontuurlijk, levendig en innovatief. Nieuw Land heeft zowel ecologisch als toeristisch en recreatief veel in haar mars. Nieuw Land biedt kansen voor toerisme, maar ook kansen voor werkgelegenheid en economische ontwikkeling – economische ontwikkeling die bijdraagt aan de ontwikkeling en beheer van de natuur. Minister Schouten: “Nieuw Land gaat over meer dan natuur ontwikkelen. Het is ook een aansprekend verhaal over, van en door Nederlanders. Het zet de regio op de kaart en het hoort bij de andere nationale parken die we graag internationaal uitdragen.” Gedeputeerde Michiel Rijsberman: “Samen met onze partners gaan we de komende jaren investeren om ervoor te zorgen dat economie en natuurontwikkeling elkaar versterken. Het is een nationaal park met prachtige, spectaculaire natuur op Flevolandse schaal: het is groot, uitgestrekt en je kan er enorm van genieten.” Door de partners is bureau Mecanoo van Francine Houben geselecteerd voor het ontwikkelen van de ruimtelijke visie van het Nationaal Park Nieuw Land.

Rondje Pampus, de mooiste natuur beleef je in het water

Zondag 26 augustus organiseerde Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk voor de 7e keer een uniek zwemevenement, rond Pampus in het IJsselmeergebied. Hiermee wordt aandacht gevraagd voor dit bijzondere gebied, het grootste zoetwatermeer van West Europa en Blauwe Hart van Nederland, onder het motto: Natuur beleef je in het water! Zwemmen voor het goede doel Rondje Pampus is het enige ‘sponsor-zwemevent’ dat geld op haalt voor de verbetering van natuur, waternatuur wel te verstaan. En dat is best bijzonder! Dit jaar schreven ruim 300 mensen zich in voor het Rondje Pampus 2018. De prestatie zwemmers zwommen 1 of 2 rondjes om het eiland. De wedstrijdzwemmers zwommen er 3. Enthousiasme Elk jaar zijn de weersomstandigheden anders. Dit jaar hadden we een hele lange warme zomer, waarin het maandenlang droog was. Dit betekende voor het IJsselmeergebied dat de spuisluizen dicht werden gehouden om zoveel mogelijk water te sparen. Ook kwam er in het gebied blauwalg voor. En met blauwalg in het water is het risico voor de zwemmers te groot. Gelukkig constateerde Rijkswaterstaat 2 dagen voor het zwemevent dat er geen sprake was van blauwalg nabij Pampus en kon Rondje Pampus 2018 gewoon doorgaan. De weersomstandigheden waren dan ook goed. Niet teveel wind, zon en wolken wisselden elkaar af en de golven waren voldoende uitdagend om het voor alle deelnemers een onvergetelijke tocht te maken!

Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk blij met akkoord duurzame visserij IJsselmeer

Een toekomstbestendige en duurzame IJsselmeervisserij, waarbij het herstel en behoud van de visstand bepalend is voor de hoeveelheid vis die gevangen mag worden. Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) heeft hierover overeenstemming bereikt met vissers en sportvissers, betrokken provincies, Vogelbescherming, Rijkswaterstaat en coalitie Blauwe Hart Natuurlijk. De sector moet ‘oogsten uit de rente’, de natuurlijke aanwas van de visbestanden, zo luidt het credo. Daar profiteren de visser en de natuur van. De afspraken over een kleinere vloot, beperking van de vangstcapaciteit en strengere regels staan in een brief die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd. Minister Schouten: “Dit is een mijlpaal voor het IJsselmeer. Het begin is er en daarmee is de belangrijkste horde genomen. We hebben nu allemaal hetzelfde doel voor ogen: een gezonde visstand, een vitaal ecosysteem, duurzame visvangst en een kleinere, economisch gezonde groep IJsselmeervissers. Dat is waar we de komende jaren gezamenlijk aan gaan werken.” Het gaat nog altijd niet goed met de visstand in het IJsselmeer. Dit geldt in het bijzonder voor blankvoorn en brasem. Nadat een eerder plan (het zogenoemde plan B) van de sector niet tot een oplossing leidde, heeft minister Schouten de partijen opnieuw om tafel geroepen. Dat heeft geleid tot nieuwe afspraken voor de periode 2018-2021. De afspraken hebben tot doel dat de visbestanden in het IJsselmeer qua omvang, samenstelling en populatieopbouw weer gaan passen bij de draagkracht van het ecosysteem. Herstel vis, minder bijvangst vogels Een advies van Wageningen Marine Research om de vangsten te verminderen zal worden opgevolgd. Wageningen Economic Research onderzoekt hoe dat het beste kan. Bijvoorbeeld door het aantal toegestane netten te verminderen, of een gesloten periode of gesloten gebieden te introduceren. Met de provincies wordt gezamenlijk gekeken naar maatregelen die niet alleen bijdragen aan het herstel van de vis, maar ook naar maatregelen die het risico op bijvangsten van futen, aalscholvers en kuifeenden verminderen. Tegelijkertijd worden de regelgeving, controle en handhaving aangescherpt. De papieren logboeken van vissers worden vervangen door een verplichte, digitale vangstregistratie, en vissersschepen moeten voortaan een betrouwbaar volgsysteem aan boord hebben. Afspraken en maatregelen uitwerken De partijen zijn het eens geworden over herstructurering van de vloot. De financiering hiervan is nog onderwerp van overleg tussen de rijksoverheid en de provincies Flevoland, Friesland en Noord-Holland. Dit alles leidt tot een kleine, economische gezonde, sector met stabiliteit in de opbrengsten, en tot een duurzame IJsselmeervisserij die in balans is met natuur, milieu en recreatie. De betrokken partijen gaan nu samen aan de slag om de afspraken en maatregelen uit te werken. Joop Bongers (voorzitter coalitie Blauwe Hart Natuurlijk): “De coalitie is blij dat de nieuwe minister daadkracht toont en binnen drie jaar tot duurzame oplossingen wil komen. Er zijn op korte termijn wezenlijke veranderingen nodig om het IJsselmeergebied tot een natuurlijk en recreatief rijker Blauw Hart van Nederland te maken. De coalitie rekent er op dat de minister haar afspraken nakomt en zal haar waar zij kan steunen.”

Verzilting door aanhoudende warmte en droogte

Een deel van het IJsselmeer en het Markermeer zijn door warmte en aanhoudende droogte zouter geworden dan wenselijk, wat gevolgen heeft voor de drinkwaterproductie. Met een aantal maatregelen wordt de verzilting tegengegaan. IJsselmeer Drinkwaterbedrijven gaan uit van een gewenste waarde van 150 milligram per liter voor het zoutgehalte van water dat wordt gebruikt voor de productie van drinkwater. Deze waarde is in een deel van IJsselmeer de laatste tijd periodiek overschreden door aanhoudende warmte en droogte. PWN Drinkwaterproductiebedrijf PWN heeft op haar productielocatie in Andijk een periode geen water uit het IJsselmeer kunnen innemen, omdat het zoutgehalte bij het innamepunt te hoog was. Dit is  opgevangen door voorraad van zoetwater in de eigen opslagbekkens en door de bedrijfsvoering aan te passen. Daarnaast zijn schepen ingezet om water aan te voeren uit andere delen van het IJsselmeer, met wel de juiste waarden. Hierdoor blijft de smaak van het drinkwater gegarandeerd. Rijkswaterstaat (RWS) en PWN blijven de zoutgehaltes monitoren. Markermeer Het Markermeer heeft een iets hoger zoutgehalte dan het IJsselmeer. Rijkswaterstaat is daarom gestopt met het spuien van water uit het Markermeer. Ook is in overleg met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Wetterskip Fryslân zo weinig mogelijk water op het IJsselmeer geloosd. Maatregelen Rijkswaterstaat, PWN en enkele waterschappen rondom het IJsselmeer hebben meerdere maatregelen getroffen om de verzilting te lijf te gaan. Zo wordt er extra gespuid bij de schutsluis bij Kornwerderzand en bij Den Oever. Hiervoor wordt het doodtij in de Waddenzee benut, wanneer het verschil tussen hoog- en laagwater minimaal is. Door water uit het IJsselmeer te spuien wordt een belangrijk deel van het zout weggespoeld. De waterstand van het IJsselmeer is door deze maatregel gedaald. Dat is volgens de betrokken partijen geen bezwaar, omdat de watervoorraad in het meer op het ogenblik groot is. Het IJsselmeer wordt door regen aangevuld. Ook nemen waterschappen minder water in dan gebruikelijk. Bellenschermen In de schutsluizen bij Den Oever en Kornwerderzand zijn bellenschermen geplaatst, waardoor het zoute water aan de kant van de Waddenzee zoveel mogelijk buiten de sluizen blijft. Ook staat er een bellenscherm in het Amsterdam-Rijnkanaal om de verzilting vanuit het Noordzeekanaal tegen te gaan en in IJmuiden zijn twee extra bellenschermen bij de Noordersluis geplaatst. Zouthevels en pompen Tevens zijn zouthevels ingezet om het zout dat zich al heeft opgehoopt in zoutputten (diepe kuilen onder de bodem in water) achter de schutsluizen, terug te brengen naar de Waddenzee. Er zijn pompen geïnstalleerd om te voorkomen dat zout water opnieuw terechtkomt in de zoutputten.