Ruimtelijke Verkenning
Instrument om te onderzoeken waar het knelt én waar ruimte zit
In het IJsselmeergebied speelt een groot aantal uiteenlopende opgaven en belangen. Om meer zicht te krijgen op de vraag waar
deze elkaar kunnen versterken of juist botsen heeft het Bestuurlijk Platform IJsselmeergebied ingestemd met het voorstel om een
ruimtelijke verkenning uit te voeren in het IJsselmeergebied. VINU en Strootman Landschapsarchitecten stellen hiervoor een Plan van Aanpak op. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is opdrachtgever namens de samenwerkende partijen.
Elke Praagman die het proces rond het opstellen van het Plan van Aanpak voor de Ruimtelijke Verkenning coördineert, licht het waarom van de Verkenning toe: ‘In het gebied speelt een groot aantal ontwikkelingen en belangen die allemaal op elkaar van invloed zijn. Denk bijvoorbeeld aan verstedelijking, het opwekken van duurzame energie, natuurontwikkeling, recreatie en visserij. Daarnaast is het IJsselmeer hét zoetwaterreservoir voor een groot deel van Nederland en staat het IJsselmeergebied – zeker met het oog op het veranderende klimaat – voor grote wateruitdagingen. Maar de verschillende bij die ontwikkelingen betrokken partijen spreken niet allemaal elkaars taal, zijn op verschillende niveaus met opgaven aan de slag en hebben ook te maken met verschillende tijdschalen.’ ‘Een gemeente wil met het oog op de woningnood bijvoorbeeld het liefst snel aan de slag met het bouwen van woningen. Dat is natuurlijk heel begrijpelijk, maar daardoor verdwijnt de langetermijn wateropgave wellicht wat naar de achtergrond. Het doel van een Ruimtelijke Verkenning is dan om een gezamenlijk beeld te vormen van wat er in het gebied mogelijk is, waarbij je alle opgaven die in het gebied spelen – voor de korte en voor de lange termijn – op een integrale wijze meeneemt.’
Blauwe Hart Natuurlijk: integrale aanpak noodzakelijk
Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk is altijd al één van de pleitbezorgers geweest voor het opstellen van een Ruimtelijke Verkenning. Flos Fleischer van Het Blauwe Hart Natuurlijk: ‘We zijn erg blij dat dat er nu ook echt van komt. Wij vinden dat het IJsselmeergebied een integrale aanpak behoeft, over de grenzen van de verschillende betrokken provincies heen. Inmiddels zijn er binnen de Agenda IJsselmeergebied 2050 veel ambities neergelegd. Daarmee hebben we als het ware een mooie weg aangelegd. Maar we weten
niet precies waar die weg naartoe gaat. Wat ons betreft nemen we nu dus een volgende stap: het zoeken van een antwoord op de vraag waar al die ambities landen in het IJsselmeergebied. Ik hoop dat de Ruimtelijke Verkenning daar meer licht op werpt.’
Niet alles kan tegelijkertijd en ook niet alles kan overal
‘Met het neerleggen van ambities ben je er inderdaad nog niet’, beaamt Praagman. ‘Het is ook niet zo dat al die ambities in volledige harmonie met elkaar zijn te realiseren. Inzetten op economische activiteit schuurt wellicht met het streven naar een robuust ecosysteem of het behoud van alle cultuurhistorische elementen. Niet alles kan tegelijkertijd en ook niet alles kan overal. Daar waar het uitspreken van ambities nog niet echt duidelijk maakt waar de knelpunten zitten, is zo’n Ruimtelijke Verkenning een geschikt instrument om te onderzoeken waar het knelt en waar de ruimte zit. Het maakt dus duidelijk wat je überhaupt wel en niet kunt doen; niet alleen vanuit het perspectief van ruimtelijke kwaliteit, maar ook met het oog op de wateropgaven die de klimaatverandering met zich meebrengt.’ Die laatste notie betreft overigens niet alleen het IJsselmeergebied, maakt Praagman duidelijk: ‘Vanuit het ministerie van IenW wordt nu gewerkt aan het beleidsstuk “Water en bodem sturend”. Dat betekent dat we de manier waarop we in Nederland de ruimte ordenen veel meer zouden moeten laten bepalen door de randvoorwaarden die het water- en bodemsysteem ons stelt.’
Plan van Aanpak volgend voorjaar definitief
De eerste stap om te komen tot de Ruimtelijke Verkenning is het opstellen van een gedragen Plan van Aanpak. VINU – een bureau voor project- en procesmanagement – en ontwerpbureau Strootman Landschapsarchitecten hebben de opdracht gekregen dit gezamenlijk op te pakken. Praagman: ‘Inmiddels ligt er een concept-Plan van Aanpak, dat nog verder wordt ontwikkeld met input van de verbrede ambtelijke IJsselmeergroep. Naar verwachting is het Plan van Aanpak dan volgend voorjaar definitief en wordt het besproken in het BPIJ.
Bron: nieuwsbrief Agenda IJsselmeergebied 2050 – december 2021