Natuurlijke Achteroevers en Zuidelijke Randmeren (PAGW)

Een natuurlijke overgang van land naar water is van grote ecologische waarde. In het kader van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) onderzoekt Rijkswaterstaat samen met onder andere Witteveen + Bos, provincies, Staatsbosbeheer en Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk waar natuurlijke achteroevers in het IJsselmeergebied gerealiseerd kunnen worden en hoe de ecologische waterkwaliteit in de Zuidelijke Randmeren versterkt kan worden.

De preverkenning Natuurlijke Achteroevers onderzoekt waar langs de randen van het IJsselmeergebied het beste achteroevers zouden kunnen worden ingericht. Een achteroever levert een bijdrage aan het verbeteren van de waterkwaliteit, de biodiversiteit en natuurlijke processen, en kan mogelijk gekoppeld worden aan andere (gebieds)opgaven. Het voorstel preverkenning Natuurlijke Achteroevers, ingebracht door de partners van de CBHN, is eind 2022 goedgekeurd en is samengevoegd met de preverkenning Zuidelijke Randmeren.
De preverkenning Zuidelijke Randmeren onderzoekt de mogelijkheden voor de aanleg en inrichting van oeverzones in de Zuidelijke Randmeren, met op enkele plekken natuurlijk peilbeheer, het versterken van het beheer van bestaande eilanden en het combineren van ondiepe natuur met verdieping van vaargebieden (pilot). De maatregelen moeten bijdragen aan de verbetering van de ecologische waterkwaliteit en de natuurkwaliteit.

Wat is de opgave?
Het doel van deze preverkenning is tweeledig:
1. Natuurlijke Achteroevers: in kaart brengen waar deze een meerwaarde kunnen hebben voor natuur en waterkwaliteit, aanvullend op bestaande PAGW-projecten.
2. Zuidelijke Randmeren: onderzoeken welke systeemmaatregelen nodig en mogelijk zijn om de ecologische waterkwaliteit te verbeteren.

Aanpak
Het ingenieursbureau Witteveen+Bos voert de gecombineerde preverkenning uit. Belangrijke is:
• het gebruik van bestaande data en kennis
• een landschapsecologische systeemanalyse (LESA) voor de Zuidelijke Randmeren
• het opstellen van een ecologische geschiktheidskaart voor achteroevers
• werksessies met experts en belanghebbenden
• betrokkenheid van een brede klankbordgroep, met vertegenwoordigers van overheden, terreinbeheerders en Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk.

Betrokkenheid Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk
Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk is actief lid van de klankbordgroep. We zetten ons in om natuurbelangen vanaf de start goed mee te nemen. Daarbij pleiten we onder meer voor:
• een stevige rol van de provincies in dit project
• aandacht voor ecologische doelen (PAGW, KRW, Natura 2000) in samenhang
• het benutten van lokale kennis en betrokkenheid van terreinbeheerders en waterschappen.

Waar staan we nu?
• Het Plan van Aanpak is vastgesteld.
• De eerste werksessie met experts heeft plaatsgevonden, de tweede staat gepland op 12 juni.
• In het najaar volgt een derde sessie met belanghebbenden.
• De conceptresultaten worden in de tweede helft van september besproken in de klankbordgroep.
• Oplevering van het rapport staat gepland voor eind oktober 2025.

Vervolg
Bij een positief besluit in het bestuurlijk overleg van PAGW wordt dit project in 2026 opgenomen in de vierde tranche van het programma.

Meer lezen?
IJ-schrift 4 – Zuidelijke Randmeren – projecten en samenhang

terug naar het overzicht